E. Gruszczyk-Kolczyńska i E. Zielińska (2015, s. 25) w książce dla rodziców i nauczycieli pt. „Dziecięca matematyka – dwadzieścia lat później” poruszają kwestię orientacji przestrzennej u przedszkolaków pisząc, że „kamieniem milowym w dziecięcym poznawaniu przestrzeni jest świadomość własnego ciała, która sprawia, że dziecko rozpatruje otoczenie ze swojego punktu widzenia”. Zatem pierwszą rzeczą w kształtowaniu orientacji przestrzennej w edukacji dzieci będzie wyprowadzanie kierunków w przestrzeni od osi własnego ciała: na wprost, w tył, w górę, w dół, w lewo, w prawo. Jest to bardzo ważny element gotowości szkolnej, ponieważ różnicowanie stron jest niezbędne w nauce czytania, pisania oraz rozwiązywania zadań matematycznych.

Dzieci w powszednich sytuacjach wskazują ręką drogę podczas spaceru mówiąc, że chcą iść „w tamtą stronę”. Zadaniem dorosłych jest pomóc im w sprecyzowaniu kierunku: „na skrzyżowaniu idziemy w prawo”. O stronach warto wspominać we wszystkich nadarzających się okazjach, na przykład podczas ubierania kurtki: „zaczynamy od prawej ręki, a teraz lewa ręka”, butów: „zaczynamy od prawej nogi, a teraz lewa noga” czy „chodź, powiem Ci coś do prawego uszka”. Możemy dziecku nieco ułatwić naukę, jeśli opisując powyższe czynności zawsze będziemy zaczynali od wybranej strony – prawej lub lewej.

Jeśli dziecko jest już nieco starsze, wtedy najlepiej jest rozpocząć naukę od tej ręki, która jest dominująca, czyli na przykład tej, którą dziecko je (trzyma widelec) lub koloruje (trzyma kredkę). Wówczas koncentrujemy się na tym, aby utrwalić stronę dominującą i skupić się na ćwiczeniu tylko jednej ręki w jednym czasie. Dopiero gdy pierwsza strona zostanie dobrze przyswojona przez dziecko, wprowadzamy drugą stronę. Poniżej przedstawiam praktyczne pomysły na to, jak pomóc dziecku w zapamiętaniu stron ciała.

1. Oznaczenie ręki

a) opaska na rękę

Pierwszą propozycją jest założenie opaski/frotki/bransoletki na prawą lub lewą rękę. Mogą to być opaski fluorescencyjne. Z uwagi na to, że świecą się, gdy jest już ciemno stanowią dodatkową atrakcję dla dzieci. A to, co wywołuje pozytywne emocje, jest lepiej przez dzieci zapamiętywane. Wskazane byłoby, aby od momentu założenia opaski, dziecko nosiło ją przez kilka dni. Będzie to pomocne, aby utrwaliła się świadomość wybranej przez nas strony. W tych dniach dobrze jest wykonywać z dzieckiem proste ćwiczenia, takie jak: „dotknij prawą ręką prawego kolana”, „dotknij lewą ręką prawego ucha”, „dotnij prawą ręką lewego biodra”, „dotnij lewym kolanem prawego oka” itp.

6. Chodzenie pod dyktando

W celu utrwalenia prawej i lewej strony E. Kolczyńska i E. Zielińska (2015, s. 32) proponują ćwiczenie: „Chodzenie pod dyktando”. Polega na tym, że dorosły obecny przy dziecku dyktuje polecenia np. „zrób dwa kroki do przodu, teraz sześć kroków w prawo, jeden krok do tyłu, a teraz trzy kroki w lewo”. Dzieci z pewnością chętnie zamienią się rolami i podczas drugiego dyktanda mogą stać się tymi, którzy wydają polecenia.

7. Segregowanie przedmiotów

Możemy także organizować dodatkowe sytuacje edukacyjne i np. przygotować przedmioty, które dzieci mają posegregować do tacek/pudełek po lewej i prawej stronie. Na zdjęciu dziewczynka segreguje warzywa do tacki, która znajduje się po lewej stronie, a owoce do tacki po prawej stronie.